Onderscheid ongecompliceerde en ernstige malaria tropica

Ongecompliceerde malaria tropica
-asexuele P. falciparum parasieten in het bloed

-parasitemie-index (aantal geïnfecteerde rode cellen) < 2% en geen delingsvormen in het bloed

-geen complicaties (zie punt 2) en niet-brakende patient

Ernstige malaria tropica
- Asexuele P. falciparum parasietenindex ≥ 5%

- Asexuele P. falciparum parasietenindex < 5% maar met delingsvormen of met één of meer complicaties (overleg dienstdoende internist tropencentrum)

- Brakende patient of bij aanwezigheid van 1 van de volgende symptomen: neurologische verschijnselen, acidose (bicarbonaat <15 mmol/L), hypoglycaemie (glucose <2,2 mmol/L) , anemie (Hb<5 g/dL), nierinsufficiëntie, verhoogd bilirubine >50 micromol/L, orgaanfalen, bloedingen, shock. Zie pagina 188 van de WHO guidelines (bron).

Therapie

Ongecompliceerde malaria tropica

Bij voorkeur gaat de patiënt pas naar huis indien hij/zij 2 uur lang na inname van de orale medicatie niet heeft gebraakt. Indien dit, door capaciteitsgebrek, niet mogelijk is moet patiënt duidelijk geïnstrueerd worden om direct contact op te nemen wanneer hij/zij heeft gebraakt.

• Dosering volwassenen:
  1. artemether/ lumefantrine (Riamet ®, Co-artem ®): tabletten à 20 mg artemether en 120 mg lumefantrine): innemen bij voorkeur met vet voedsel. De eerste gift wordt 
  ≥ 35 kg: 4 tabletten op T= 0, 8, 24, 48, 72 en 96 uur (NB. Dit is een ander doseerschema dan zoals vermeld in het farmacotherapeutisch kompas!; zie voor achtergrond Visser LG et al. Ned Tijdschr Geneesk 2007; 2208-13.)

   

  2. atovaquon/ proguanil (Malarone ®): tabletten à atovaquon 250 mg en proguanil(hydrochloride) 100 mg.
  ≥ 40kg 1dd. 4 tabletten, 3 dagen

   

  3. mefloquine (Lariam ®): 15 mg base/kg, na 8-24 uur 10 mg base/kg.
  NB contraïndicaties: kinderen < 3 mnd en/of < 5 kg, psychiatrische stoornissen en convulsies in de familie-anamnese. Gelijktijdig gebruik met kinine, kinidine en chloroquine kan electrocardiografische afwijkingen veroorzaken en kans op convulsies verhogen (mefloquine toedienen 12 uur na staken van kininetherapie); gelijktijdig gebruik met diverse anti-epileptica (o.a. fenobarbital, fenytoïne) kan convulsies veroorzaken.

   

  4. kinine en clindamycine/doxycycline:
  kinine 10 mg/kg, 3dd. (max. 3dd. 600 mg) gedurende 7 dagen
  clindamycine 10 mg/kg 2dd. gedurende 7 dagen
  doxycycline 200 mg 1dd.1, eerste dag, daarna 100 mg 1dd1. gedurende 6 dagen (of: 4mg/kg 1dd1. gedurende 7 dagen)

   

• Dosering kinderen:
  1. artemether/ lumefantrine (Riamet ®, Co-artem ®): tabletten à 20 mg artemether en 120 mg lumefantrine: innemen bij voorkeur met vet voedsel
  ≥ 35 kg: 4 tabletten op T= 0, 8, 24, 36, 48 en 60 uur
  25-35 kg: 3 tabletten op T= 0, 8, 24, 36, 48 en 60 uur
  15-25 kg: 2 tabletten op T= 0, 8, 24, 36, 48 en 60 uur
  < 15 kg: 1 tablet op T= 0, 8, 24, 36, 48 en 60 uur 

   

  2. atovaquone/ proguanil (Malarone ®): atovaquone 250 mg en proguanil (hydrochloride) 100 mg.
  31 - 40 kg: 1dd. 3 tabletten, 3 dagen
  21 - 30 kg: 1dd. 2 tabletten, 3 dagen
  11 - 20 kg: 1dd. 1 tablet, 3 dagen

   

  3. mefloquine (Lariam ®): 15 mg. base/kg, na 8-24 uur 10 mg. base/kg.
  NB contraïndicaties: kinderen < 3 mnd en/of < 5 kg, psychiatrische stoornissen en convulsies in de familie-anamnese. Gelijktijdig gebruik met kinine, kinidine en chloroquine kan electrocardiografische afwijkingen veroorzaken en kans op convulsies verhogen (mefloquine toedienen 12 uur na staken van kininetherapie); gelijktijdig gebruik met diverse anti-epileptica (o.a. fenobarbital, fenytoïne) kan convulsies veroorzaken.

   

• Dosering zwangeren: 
  Alle trimesters: artemether/lumefantrine (Riamet®) (tabletten à 20 mg artemether en 120 mg lumefantrine): innemen bij voorkeur met vet voedsel.
  ≥ 35 kg: 4 tabletten op T= 0, 8, 24, 36, 48 en 60 uur

Ernstige malaria tropica

• Dosering volwassenen en kinderen: 
  Zo spoedig mogelijk: artesunaat 2.4 mg/kg i.v., oplossen in 5-10 cc NaCl. Op T= 0, 12, 24, 48, 72 uur; zodra mogelijk switch orale therapie (altijd ook volledige orale kuur). 

   

  NB 1 voor artesunaat is artsenverklaring noodzakelijk
  NB 2 parasitemie 2-5% is het grijze gebied. Bij een parasitaemie 2-5%, starten met i.v. artesunaat  en indien klinische conditie dit toelaat z.s.m. over op orale anti-malaria medicatie.
  NB 3 tot enkele weken na het toediening van artesunaat voor ernstige malaria is hemolyse beschreven. Daarom is follow-up na behandeling geïndiceerd op dag 8 en 14 na start behandeling i.v.m.
  risico op hemolytische anemie en op dag 28 na start behandeling i.v.m. risico op recrudenscentie.

   

• Dosering zwangeren: 
  Alle trimesters: zo spoedig mogelijk: artesunaat 2.4 mg/kg i.v., oplossen in 5-10 cc NaCl. Op T= 0, 12, 24, 48, 72 uur; zodra mogelijk switch orale therapie (altijd ook volledige orale kuur).

Meldingsplichtige ziekte groep C

artemeter/lumefantrine (Riamet, Co-artem) is - in tegenstelling tot bovenstaande tekst - wel geregistreerd voor kinderen.

Het totaal aantal voor te schrijven tabletten voor artemether/lumefantrine (Riamet, Co-artem)

bij volwassenen en kinderen > 35 kg: 24 tabletten

bij kinderen 25-35 kg: 18 tabletten

bij kinderen 15-25 kg: 12 tabletten

bij kinderen 5-15 kg: 6 tabletten

Zie UK Malaria Treatment Guidelines voor klinische kenmerken om onderscheid te maken tussen niet-ernstige en ernstige malaria; voor het gebruik van intraveneus kinine; voor adviezen bij opname IC:

http://webarchive.nationalarchives.gov.uk/20140714084352/http://www.hpa.org.uk/webc/hpawebfile/hpaweb_c/1194947343507